De 22ste editie van de Biënnale Hedendaagse Kunst draagt niet alleen kunst, maar ook gemeenschap uit. De volledige opbrengst gaat naar lokale sociale doelen die een wezenlijk verschil maken in het leven van mensen. Eén van die doelen is De Toevlucht in Aalter, een plek waar kwetsbare jongeren en volwassenen steun en kansen vinden.

In de volgende bijdrage getuigt Bart De Meyere, bezieler van De Toevlucht, hoe de samenwerking met Rotary Club Aalter het mogelijk maakt om deze missie elke dag opnieuw waar te maken. Zijn woorden tonen hoe kunst, engagement en solidariteit elkaar versterken en zo samen bouwen aan een warmere samenleving.

De Toevlucht en Rotary Aalter – een gouden samenwerking

Vzw De Toevlucht is een plek die mensen samenbrengt in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. De Toevlucht is een open huis waar mensen ondersteuning vinden. Niet alleen op materieel vlak, maar ook op psychologisch en sociaal vlak. Het is een plek waar iedereen welkom is, ongeacht hun achtergrond en waar liefde, zorg en solidariteit centraal staan. De visie is al 21 jaar dezelfde: men wil samen op weg gaan met de persoon of het gezin in armoede en samen proberen de vicieuze cirkel te doorbreken.

Eén van de grote pijlers waar De Toevlucht op steunt is materiële hulp, en die is er in vele vormen. Alleenstaanden en gezinnen worden indien nodig voorzien van meubelen, elektrische toestellen, huisraad… Het gebeurt ook wel vaker dat de vrijwilligers iemand helpen bij verhuizen. Bij dat alles werd aanvankelijk meestal vervoer voorzien door een vrijwilliger maar voor dat praktische probleem vond Rotary in 2014 een oplossing met de sponsoring van een Volkswagen Transporter die tot op de dag van vandaag dienst doet voor alle soorten klusjes.

Materiële hulp is er ook in de vorm van kledij. Jarenlang werd die tot bij de doelgroep gebracht via kledingbeurzen die tweemaal per jaar georganiseerd werden. De grote (onoverzichtelijke) zaal vol tafels, vol met dozen kledij, schoenen, lakens en ander textiel werd in 2021 verruild voor een heus boetiekje op een nieuwe locatie die volledig ter beschikking is van de vzw. Met, voor en door vrijwilligers met en zonder armoede-ervaring werd het oude café/frituur/schutterslokaal omgetoverd tot een tweede thuis. ’t Paskotje kan tweemaal per week bezocht worden, wat ervoor zorgt dat mensen in tegenstelling tot vroeger gewoon naar het winkeltje kunnen komen op het moment dat ze iets nodig hebben. Ook fietsen zijn er verkrijgbaar, voor groot en klein. Rotary Aalter steunde De Toevlucht in 2023 door het schenken van maar liefst 43 fietsen in goede staat.

De andere grote pijler van De Toevlucht is voedselhulp. Want honger is geen ver-van-mijn-bed-verhaal: ook dicht bij huis komt dit voor. ’s Morgens niet weten of er ’s avonds iets zal zijn voor de kinderen om te eten, het komt vaker voor dan we denken. De voedselhulp begon in een garagebox van de gemeente (2007), maar die was al snel te klein en mensen konden er niet anoniem terecht. In 2008 werd verhuisd naar een groter privé-lokaal voor maandelijkse voedselbedelingen. Keuzevrijheid was er nauwelijks en op een paar uur tijd moesten alle pakketten verdeeld worden. Zelfs tijdens de coronaperiode kon de doelgroep rekenen op het voedselpakket, maar dan aan huis gebracht. Aan huis gebracht met de gekoelde camionette die dankzij Rotary sinds 2019 mee instaat voor veilig en gekoeld transport van voedingswaren, conform de regelgevingen opgelegd door het FAVV. Toch groeide maand na maand, jaar na jaar de overtuiging dat er een meer respectvolle manier moest zijn om de doelgroep te helpen. Uiteindelijk kreeg de vzw in 2023 een concessie toegewezen voor de uitbating van een Sociale Kruidenier op een gloednieuwe site van OCMW Aalter. Begin 2024 was de Sociale Kruidenier klaar voor de eerste klanten en de nieuwe manier van aanpakken was van bij het begin een schot in de roos. De winkel is twee keer per week open voor mensen met een klantenkaart. In de rekken ligt een mix van producten: groenten en fruit, aardappelen, conserven, iets om te snoepen, hygiëne- en onderhoudsproducten... Vlees en vis vormen een grote hap uit het budget en daarvoor kan De Toevlucht al jarenlang rekenen op de financiële steun van Rotary Aalter. Een fijne samenwerking met onmiddellijke impact voor de doelgroep! Bij de opstart van de winkel steunde Rotary nog eens extra met de aankoop van een elektrische transpallet, die nodig is om de opslagruimte goed georganiseerd te houden.

De Toevlucht is er sterk van overtuigd dat mensen helpen meer is dan het voorzien in voeding of oplossen van materiële noden. Mensen zijn vaak geïsoleerd geraakt door hun financiële nood, hebben nog weinig zelfvertrouwen en weinig sociale contacten. Ook dit zijn factoren die een rol spelen in de vicieuze cirkel van de armoede. De Toevlucht organiseert daarom al jaren zelf verschillende activiteiten. Zowel in de ontmoetingsruimte van de Sociale Kruidenier als in de zaal achter ’t Paskotje is hier ruimte voor. Minstens even belangrijk als de georganiseerde activiteiten zijn de spontane, individuele contacten in ’t Paskotje en de Sociale Kruidenier. Er is, nu meer dan vroeger, tijd en ruimte voor ongedwongen contact en het opbouwen van een vertrouwensband. Hulp moeten vragen blijft een grote stap, maar De Toevlucht hoopt door de evoluties van de voorbije jaren de drempel nog meer te hebben verlaagd.

Door de jaren heen werd een uitgebreid netwerk opgebouwd. Op vlak van gezondheid wordt in samenwerking met professionele partners onder andere ingezet op stoppen met roken en geestelijke gezondheid. Er zijn ook vrijwilligers die mensen begeleiden bij tandartsbezoeken of bij een bezoek aan de oogarts. In het netwerk zitten ook partners die hun activiteiten openstellen of die bereid zijn activiteiten en tradities te bekostigen. Ook hier kan De Toevlucht reeds jarenlang rekenen op de steun van Rotary Aalter (Sinterklaaspakketten). De niet-aflatende steun van Rotary is van onschatbare waarde voor de vzw en de doelgroep. De dankbaarheid is groot.

Bart De Meyere, VZW De Toevlucht Aalter